Soğuk zincir nedir? Sıcaklık hassasiyeti olan ürünlerin, üretimden tüketim sürecine kadar belirli bir sıcaklıkta korunması ve saklanmasını içeren bir süreçtir. Bu sistem gıda, ilaç ve biyoteknolojik ürünlerin güvenli bir şekilde korunmasını sağlar.
Soğuk zincir nedir? Özel soğutma sistemleri, ısı takip cihazları ve uygun ambalajlama yöntemlerinin kullanıldığı, böylece ürünlerin kalitesinin korunduğu bir süreçtir. Bu süreçte, sıcaklık değerlerinde yaşanan herhangi bir sapma ürünlerin bozulmasına, etkinliklerini kaybetmesine neden olur.
Soğuk Zincir Nakliye
Soğuk zincir, sıcaklık hassasiyeti olan ürünleri belirli bir sıcaklıkta korumak ve üretim aşamasından tüketime kadar olan zamanda saklanmasını sağlamaktır. Süreç, et süt balık ve donmuş ürünler gibi hassas gıdaların korunmasında sıcaklık çok önemli bir parametreyi oluşturmaktadır. Gıda güvenliğini korumak açısından da sıcaklık dalgalanmaları, ürünlerin besin değerini kaybetmesine neden olabilir, bu da sağlık riski oluşturabilir.
Nakliye sürecinde dikkat edilmesi gereken noktalar şunlardır:
- Sıcaklık takibi
- Mal kabul kontrolü
- Doğru depolama
- Soğuk zincirin sürekliliği
- Araç içi sıcaklık kontrolü
- Ambalajlama
- Yasal düzenlemelere uygunluk
- Tüketiciye destek
- Hızlı teslimat
- Eğitim ve denetim
Gıdalarda bozulma süresi saklanma ve taşınma sıcaklığına bağlı olarak değişiklik göstermektedir. Örnek vermek gerekirse taze et ve balık 0-4oC arasında tutulmalıdır. Gıdalar kaç saatte bozulur sorusunun cevabı, sıcaklık dalgalanmalarına bağlı olarak değişiklik gösterir.
Gıdaların nakliye süreci mal kabul aşamasıyla başlar ve bu ürünlerin kabulü sırasında sıcaklık takibi yapılır. Gelen ürünlerin kontrolü perakende firmasının sorumlu mal kabul personeli tarafından yapılır ve ürünler uygun sıcaklıkta depolanır. Bazı satış noktaları sıcaklığı hassas gıdaların soğuk zincirinin kırılmadan taşınabilmesi için tüketicilerine dondurulmuş gıda torbası sıcaklık koruma çantası sunarak soğuk zincirin korunmasına yardımcı olabilmektedir.
Gıdaların kaç derece arasında muhafaza edileceği önemli bir konudur. Çünkü gıdaların bozulma süresi sıcaklık dalgalanmalarına bağlı olarak değişiklik gösterir. Dondurulmuş gıdalar -18oC’de muhafaza edilmelidir. Soğuk zincirin kırılması gibi bir durumda ise buz çözünür. Bu da mikroorganizmaların hızla üremesine zemin hazırlar. Bu durumda gıda güvenliği tehlikeye girer.
Bunların yanı sıra tüketicilerin de bu ürünleri doğru sıcaklıkta muhafaza etmesi gerekir. Doğru muhafaza süreci ve gıdaların doğru sıcaklıkta saklanması gıda güvenliği açısından büyük bir öneme sahiptir.
Soğuk Zincir Lojistiği
Soğuk zincir lojistiği, gıdaların tazeliği ile güvenliğini korumak amacıyla soğuk zinciri muhafaza ederek taşınması gereken bir süreci içermektedir.
Bazı gıdalar bozulmaya oldukça yatkındır. Bu gıdalara örnek olarak süt ve süt ürünleri, balık ve et verilebilir. Gıdaların bozulmaya yatkınlığı nedeniyle uygun sıcaklıklarda taşınması gerekir. Eğer bu gıdalar uygun koşullarda saklanmazsa taze ve kimyasal yapılarının bozulmasına sebebiyet verir.
Gıda ürünleri, marketlerde, farklı sıcaklık gereksinimleri olan ürünlere göre farklı sıcaklıklardaki reyonlarda muhafaza edilmektedir. Örnek vermek gerekirse süt ve süt ürünleri 0-4oC’de, taze et ve balık ürünleri 0-2oC’de, dondurulmuş gıdalar ise -18oC’de altında tutulmalıdır. Aynı zamanda gıda ürünlerinin kontrolleri çeşitli yöntemlerle sürekli olarak yapılarak sıcaklık dalgalanmalarının önüne geçilmesi gerekir.
Yapılan yasal düzenleme gereği soğuk gıdalar belirlenen sıcaklıklarda taşınmalı ve saklanmalıdır. Bu işletmeler için bir zorunluluktur. Gelen ürünler perakende firmasının sorumlu mal kabul personeli tarafından kontrol edilmeli, ürünlerin uygun depolama koşullarına sahip olup olmadığı denetlenmelidir. Bu aşamada gelen ürünlerin fiziksel duyusal ve kimyasal analizleri de yapılmalıdır. Depolarda saklanabilmekte ürünlerin fiziksel duyusal ve kimyasal yapılarının bozulmasına sebebiyet verir. Bu nedenle ürünlerin sıcaklık değişimleri sıklıkla takip edilmelidir.
Soğuk zincirin korunmasını desteklemek için marketler ve satış noktaları, tüketicilere dondurulmuş gıda torbası sıcaklık koruma çantası sağlamaktadır. Alışverişin yaz aylarında yapılmasıyla bu çantaların kullanımı büyük önem taşır. Böylece gıdalar eve taşınana kadar güvenli kalır.
Soğuk zincir lojistiği hem üreticilerin hem de tüketicilerin dikkatli olması gereken bir süreçtir. Bu süreçte yapılacak olan hatalar gıda israfına neden olabileceği gibi sağlık riskine de yol açabilmektedir.
Soğuk zincir ve önemi hakkında daha detaylı bilgi almak için Teknotek ile iletişime geçebilirsiniz.
